یکی از مهم ترین نکاتی که کارفرما باید در محیط کار تامین کند، سلامت، ایمنی و بهداشت کارکنان است. در صورتی که پرسنل یک سازمان از ایمنی شغلی برخوردار باشند، با تمرکز بیشتری کار کرده و سبب افزایش بازدهی و راندمان سازمان می‌شوند. ایزو 45001 یکی از گواهینامه های بین المللی لازم و ضروری بوده که در سال 2018 توسط کمیته بین المللی ایزو تدوین و جمع آوری شده است. هدف از تدوین ایزو 45001 افزایش ایمنی، بهداشت و کاهش بیماری های شغلی در محیط کار است.
استاندارد ISO 45001 با توجه به بندهای ایزو 9001 و 18001 نوشته شده است. هدف از پیاده سازی ایزو 45001 در سازمان های مختلف شناسایی آسیب ها و ریسک های احتمالی مربوط به کار و فراهم آوردن محیطی ایمن برای پرسنل و سایر ذینفعان است.
اما مدارک مورد نیاز برای دریافت گواهینامه ایزو 45001 چیست؟ چه شرکت هایی باید نسبت به اخذ این گواهینامه اقدام کنند؟ مزایا و کاربرد گواهینامه ایزو 45001 چیست؟ در ادامه به تمامی این سوالات پاسخ داده خواهد شد.
ایزو 45001 چیست؟
سالانه حوادثی که در محیط کاری رخ می‌دهد، جان بسیاری از افراد را در سراسر جهان می‌گیرد و یا ممکن است سبب ایجاد آسیب ها و جراحت های جدی شود. به دلیل اهمیت سلامت کارکنان و افزایش ایمنی انها در محیط های کاری سازمان بین المللی ایزو، گواهینامه بین المللی ISO 45001 را ارائه کرده است.
استاندارد ISO 45001 با توجه به بندهای ایزو 9001 و استاندارد ایزو 18001 نوشته شده است. هدف از پیاده سازی ایزو 45001 در سازمان های مختلف شناسایی آسیب ها و ریسک های احتمالی مربوط به کار و فراهم آوردن محیطی ایمن برای پرسنل و سایر ذینفعان است. پیشنهاد تدوین گواهینامه ایزو 45001 نخستین بار در سال 2013 در کمیته بین المللی مطرح و تا سال 2015 مورد آماده سازی قرار گرفت. دو سال طول کشید تا نخستین متن ایزو 45001 نوشته شد و یکسال بعد یعنی در سال 2018 با انجام اصلاحات لازم پیش نویس دوم نوشته شد. می‌توانید متن فارسی و متن انگلیسی ایزو 45001 را از سایت های معتبر دانلود کنید.
ایزو ohsas 18001 چیست؟
ایزو 18001 نیز یک استاندارد بین ابمللی بوده که هدف آن برقراری امنیت شغلی کارکنان، ایمنی و بهداست حرفه ای است. این استاندارد سایر خطرات بالقوه احتمالی مرتبط با سازمان را شناسایی کرده و از بالفعل شدن آنها جلوگیری می‌کند. Ohsas 18001 با ایجاد محیطی سالم، آسیب ها و بیماری ها را کاهش داده و سبب افزایش روحیه، تمرکز و انگیزه کارکنان برای ادامه کار می‌شود.
ایزو 18001 استانداردی عمومی بوده و سازمان ها و ارگان های مختلف صرف نظر از فعالیتشان می‌توانند نسبت به اخذ آن اقدام کنند. بندهای این گواهینامه نخستین بار در سال 19999 نوشته شده و آخرین نسخه ویرایش شده آن در سال 2007 میلادی منتشر شده است.
تفاوت ایزو 45001 و ایزو ohsas 18001
گواهینامه ایزو 45001 نسخه اصلاح و بروز شده ایزو 18001 است که یا عنوان سیستم مدیریت ایمنی در سال 2018 منتشر شد. در استاندارد ISO 45001 تمام نواقص ایزو 18001 برطرف شده است. به طور کلی می‌توان گفت تفاوت ایزو 45001 و ایزو ohsas 18001 به صورت زیر است:
- بندهای استاندارد ایزو 18001 بر مشارکت نیروی کار تمرکز دارد که این تمرکز در استاندارد ایزو 45001 بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در ایزو 45001 کارکنان از ایمنی و سلامت خود در محیط کاری آگاه شده و با خیال راحت تری به کار خود ادامه می‌دهند.
- استاندارد ایزو 18001 بر مدیریت ایمنی و سلامت پرسنل تاکید دارد و با شناسایی سایر ریسک ها و تاثیرات منفی بر سازمان، محیط کار را به محیطی ایمن و سالم تبدیل می‌کند. ایزو 45001 اثرات مثبت بهداشت و ایمنی کارگران را مورد ارزیابی قرار داده که شامل مواردی همچون کاهش حق بیمه، افزایش راندمان و بهره وری کار، روحیه و انگیزه کارکنان و تشخیص مسئولیت اجتماعی هنگام کار است. به عبارتی استاندارد ایزو 45001 تمام ریسک ها و فزصت ها را مورد بررسی قرار می‌دهد، در صورتی که در ایزو 18001 فقط ریسک ها مورد بررسی قرار می‌گیرند.
- مهم ترین و اصلی ترین تفاوت ایزو 45001 و ایزو ohsas 18001 وجود بند شناسایی عوامل محیطی است. این بند تمام عوامل محیطی داخلی و خارجی که ایمنی و بهداشت حرفه ای سازمان های مختلف را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بررسی می‌کند.
کاربرد ایزو 45001 چیست؟
بندهای گواهینامه ایزو 45001 بر امنیت و بهداشت حرفه ای محیط کاری تمرکز دارد. از جمله کاربرد ایزو 45001 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استاندارد ایزو 45001 فرهنگ رعایت نکات ایمنی را در سایر پرسنل موجود در کارخانه و سازمان افزایش می‌دهد.
- انجام مشاوره ایزو 45001 و آموزش پرسنل قبل از پیاده سازی ایزو سبب می‌شود تا تشریح الزامات ایزو 45001 به نحو احسن صورت گیرد.
- رعایت تمامی مستندات ایزو توسط نیروی کار سبب پیشرفت سازمان و رونق کسب و کار شما خواهد شد.
- با وجود امنیت بالا و بهداشت حرفه ای کارکنان فعالیت خود را به بهترین شکل انجام داده، بنابراین راندمان و بازدهی کار بالا خواهد رفت.
ایزو 45001 چه مزایایی دارد؟
گواهینامه ایزو 45001 مزیت های زیادی برای سازمان ها و ارگان های مختلف دارد. از مزایای ایزو 45001 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پیاده سازی استاندارد ISO 45001 در ارگان های مختلف با برقراری امنیت در محیط کاری از آسیب دیدن کارکنان در حین کار کردن جلوگیری می‌کند. این امر به نوبه خود سبب کاهش هزینه برای جبران خسارت و سایر هزینه های حقوقی می‌شود.
- گواهینامه ایزو 45001 با تامین امنیت کارکنان و سایر ذینفعان، محیط کار را به محیطی امن تبدیل می‌کند.
- رعایت الزامات استاندارد ISO 45001 در سازمان های مختلف سبب به وجود آمدن سیستم مدیریت امنیتی منظم و یکپارچه می‌شود که با کمک آن می‌توان سازمان را به بهترین شکل ممکن اداره کرد.
- گواهینامه ایزو 45001 کلیه ریسک ها و خطرات مرتبط با سازمان و کارکنان را شناسایی کرده و بهترین اقدامات لازم جهت کنترل و مدیریت ایمنی ارائه می‌دهد. با پیاده سازی ایزو 45001 سازمان خود را از هر گونه خطر و آسیب احتمالی حفظ کنید.
- در صورتی که امنیت و بهداست در محیط برقرار باشد، پرسنل کار خود را بهتر و با تمدکز بالاتری انجام خواهند داد، این امر سبب افزایش رضایت مشتری و سایر ذینفعان از خدمات و کالاهای ارائه شده می‌شود.
چه شرکت هایی باید گواهینامه ایزو 45001 را دریافت کنند؟
به دلیل اینکه استاندارد ایزو 45001 شرایط ایمنی، بهداشت و امنیت شغلی را در محیط کار فراهم می‌کند، اخذ این مجوز برای کلیه فعالیت هایی که کارکنان آن در معرض خطر قرار دارند، ضروری است. این گواهینامه با تمامی سازمان ها و ارگان ها سازگاری دارد. سازمان ها و شرکت های بزرگ، متوسط و کوچک، سازمان های دولتی و غیر انتفاعی، شرکت های غیر دولتی، موسسات خیریه، شرکت های خدماتی، شرکت های ساختمانی، واحدهای صنعتی و کارخانه های تولیدی و … باید نسبت به اخذ استاندارد ISO 45001 اقدام کنند.
مراحل اخذ گواهینامه ایزو 45001
بررای اخذ همه گواهینامه های ایزو از جمله ایزو 45001 مراحل و قوانین مختلفی وجود دارد. گواهینامه ایزو 45001 توسط سازمان ها و شرکت های معتبر فعال در این زمینه صادر می‌شود. البته توجه کنید که نهاد صادر کننده گواهینامه ایزو حتما باید معتبر باشد و فعالیت خود را زیر نظر کمیته استاندارد بین المللی ایزو انجام دهد. مراحل اخذ گواهینامه ایزو 45001 به صورت زیر است:
- به منظور بررسی وضعیت سازمان برای برآورد هزینه ها متقاضی اخذ ایزو 45001 باید فرم پرسشنامه را به درستی پر کند.
- سپس نامه ای حاوی قیمت و یا پیش فاکتور با سازمان متقاضی ارسال می‌گردد.
- مشاورین جهت انجام مشاوره ایزو 45001 باید با مدیران و پرسنل سازمان متقاضی آشنا شوند.
- تمامی الزامات و مستندات ایزو در قالب مشاوره به مدیران و پرسنل آموزش داده می‌شود.
- به منظور اطمینان از آمادگی سازمان متقاضی برای اخذ ایزو 45001 ممیزی اولیه صورت می‌گیرد.
- جهت اخذ گواهینامه ایزو 45001 و همچنین برای عقد قرار داد، مرجعی برای صدور گواهینامه صادر می‌شود.
- مرجع صادر کننده گواهینامه زمان ممیزی بعدی را تعیین کرده که در دو مرحله صورت می‌گیرد.
در صورتی که تمامی مراحل فوق با موفقیت سپری شد، مجوز اخذ گواهینامه ایزو 45001 صادر می‌شود که تا 3 سال معتبر است.
مدارک لازم جهت اخذ گواهینامه ایزو 45001
مدارک مورد نیاز برای دریافت استاندارد ایزو 45001 با توجه به نوع فعالیت متفاوت است. اگر چه هدف از استاندارد ISO 45001 برقراری امنیت و بهداشت شغلی بوده اما صنایع مختلف در معرض خطرات و آسیب های متنوعی قرار دارند. مدارک مورد نیاز باید با توجه به نوع نیاز صنعت، اطلاعات شرکت، سابقه کاری، سیستم ها و سایر فرایندها و … تهیه شوند.
سخن پایانی:
به دنبال رفع ایرادات و اصلاح ایزو OHSAS 18001، گواهینامه جدیدی به نام ایزو 45001 منتشر شد. بندهای این استاندارد بر امنیت، بهداشت و سلامت شغلی پرسنل تاکید دارد. تمامی شرکت ها و سازمان هایی که در فعالیت خود به گونه ای در معرض خطر قرار دارند، باید نسبت به دریافت گواهینامه ایزو 45001 اقدام کنند. از مزایای دریافت ایزو 45001 می‌توان به ایجاد محیطی امن برای پرسنل، بازدهی و تمرکز بالاتر کارکنان هنگام کار، شناسایی آسیب ها و ریسک های مرتبط با سازمان و … اشاره کرد.
برای دریافت این گواهینامه می‌توانید از طریق نهادهای صادر کننده معتبر اقدام کنید. اگر مرجع صدور گواهینامه ایزو معتبر نباشد، گواهینامه شما فاقد ارزش و اعتبار خواهد بود. بعد از تهیه مدارک لازم جهت اخذ گواهینامه ایزو 45001 ، تکمیل فرم های مربوطه، پیاده سازی الزامات ایزو 45001 در سازمان و گرفتن تاییدیه توسط مراجع صدور معتبر می‌توانید گواهینامه ایزو 45001 را دریافت کنید.
