از ویژگی های بارز کشور ایران که اخیرا طی تحقیقاتی کشور جوانی محسوب میشود، شادی، سرزندگی و شغل است. درصورتیکه شما نیز جوانی هستید که میخواهید کسب و کاری راهاندازی کنید که برای بازار هدف خود قابل اعتماد باشد ولی از قوانین و شرایط آن اطلاع ندارید، آگاه باشید که گام اول برای ورود به دنیای کاسبی، اخذ جواز کسب است.
جواز کسب یا همان پروانه کسب در حقیقت سندی است که برای آغاز و ادامه فعالیت یا حرفه به شکل دائم (۵ ساله) و یا موقت (۱ ساله) برای اشخاص صنفی صادر میگردد.
درواقع راهاندازی یک واحد صنفی بدون اخذ پروانه کسب، یک کار غیرقانونی بهشمار میآید.
فردی که این جواز کسب را دریافت میکند طبق قوانین کشور، نیازها و خواسته های مشتریان و ارباب رجوع ها را فراهم میکند.
هر فرد حقیقی یا حقوقی که در یکی از جایگاههای صنفی سرمایهگذاری نماید به آن، فرد صنفی میگویند.
زمینههای این کسب و کارها از جمله تولیدی، تبدیل، خرید، فروش، پخش و خدمات میباشد.
روش دریافت جواز کسب
پروانه کسب از طرف اتحادیههای صنفی و سیستمهای تحت عنوان زیربند (م) ماده ۳۰ و زیربند ۳ ماده ۲۶ مقررات نظام صنفی صادر میگردد.
از این رو هر شغلی با توجه به زمینه فعالیت خود باید به مجموعه و سازمان مربوطه مراجعه نماید.
به عنوان مثال شرکتهایی که در حوزه معامله بذر و کودهای شیمیایی کار میکنند، باید در سازمان جهاد کشاورزی برای اخذ جواز اقدام نمایند.
اخذ جواز کسب آنلاین نیز انجام میشود. طبق بند ۷۰ مقررات برنامه پنج ساله پنجم توسعه کشور ایران، همه اشخاص قادرند جهت دریافت جواز کسب بوسیله سامانه الکترونیکی اقدام نمایند.
روند صدور جواز کسب
کلیه متقاضیان دریافت جواز کسب باید به سامانه صدور جواز کسب مراجعه نمایند، تقاضای خود را با ارائه مدارک اسکن شده ثبت نموده و شناسه رهگیری دریافت کنند.کارشناسان مراجع صدور پروانه کسب درخواست متقاضیان و مدارک آنها را بررسی میکنند. اگر نقص و مشکلی وجود داشته باشد باید ظرف پانزده روز به متقاضی اطلاع میدهند. متقاضی وظیفه دارد حداکثر تا ۹۰ روز نواقص را برطرف نموده و مجددا از طریق سامانه اقدام نماید و تصویر آن را به مراکز صدور جواز کسب تسلیم نماید.بعد از قبول شدن، اتحادیه پس از ۱۵ روز جواز کسب را صادر میکند. اگر بعد از ۳ ماه نواقص رفع نشده باشد و مجموعههای استعلام شونده جواب منفی بگیرند، زمان دریافت پروانه کسب باطل خواهد شد
مسئولیت کمیسیون نظارت در اخذ جواز کسب
اگر اتحادیه یا درخواستدهنده به دیدگاه اتاق اصناف اعتراض داشته باشند،
باید تا ۲۰ روز بعد از ابلاغ، اعتراض کتبی خود را به کمیسیون نظارت تسلیم دهند.
کمیسیون نظارت موظف است طی ۳۰ روز نظر خود را بگوید.
نظر کمیسیون همیشه معتبر و اجرایی است مگر اینکه که هیئت عالی نظارت، نظر کمیسیون را رد کند، در این شرایط نظر هیئت عالی، نظری قطعی است.
قوانین دریافت جواز کسب
جهت اخذ پروانه کسب باید قوانین زیر از سمت درخواستدهندگان درنظر گرفته شود :
- تحویل سند تملک یا اجارهنامه رسمی یا معمولی (معتبر) یا سایر عقود نقل شده (سرقفلی، هدیه، وصیت مالکیتی، صلح در جایگاه دادوستد یا اجاره) یا تحویل قراردادهای بسته شده که بین درخواستدهنده و افراد حقیقی و حقوقی (دولتی و غیر دولتی) رد و بدل می شود، ضروری است.
- مالکان اسناد عادی، باید تعهدنامه محضری حاکی از قبول کردن وظایف حقوقی برگرفته از آن را تحویل دهند.
- برای محیطهای بازرگانی، اداری یا کارگاهی دریافت پروانه کسب مانعی ندارد.
- اخذ گواهی اداره امور مالیاتی بهمنظور واریز بدهیها الزامیست.
- برای واحدهای صنفی و محیطهای آموزشی، طی کردن دورههای آموزشی زیر نظر کمیسیون نظارت ضروری است.
درخواست دهندگانی که جواز کسب اخذ نمودهاند، از سپری کردن دورههای آموزشی معاف میباشند.
بند ۱: کلیه متقاضیان برای راهاندازی کسب و کار، باید پیش از سپردن هر نوع تعهد اجاره و یا خرید مکان، جهت اخذ جواز کسب اقدام نمایند که این عامل باتوجه به نوع و زمینه فعالیت، در اتحادیه مربوطه انجام میگردد.
بند ۲: اتحادیه هر صنف باید تقاضاهای اخذ جواز کسب را به ترتیب کد و زمان در دفتر مخصوص ثبت نماید.
رسید آن را نیز به درخواستدهنده ارائه دهد.
بند ۳: ملاحظه اولویت های تقاضا های دریافت شده، یکی از مباحث بند ۳ است که اتحادیه در بازبینی و نظر خود حاکی از رد یا پذیرش درخواست، باید طی ۱۵ روز نتیجه را کتبی اطلاع دهد. اگرکه مدارک مورد تایید باشد، درخواستدهنده میتواند مدارک را تهیه و ارائه دهد.
بند ۴: برای دریافت جواز کسب در هر کدام از زمینههای صنفی، همه شرایط و قوانین مربوطه باید به ترتیب زیر در دستورالعمل قرار گرفته شوند:
- مقررات بیمه بیکاری شامل حال بیکاران شود با توجه به زمینه های مهارت آنها؛
- اشخاصی که بدون جواز کسب، کار میکنند.
بند ۵: برای افراد حقوقی و همکاریهای اجتماعی مبحث نیمبند یک زیر بند ۱۴ مقررات نظام صنفی، پروانه کسب به اسم شرکت و با نوشتن اسم مدیر عامل افراد حقوقی متقاضی و یا یکی از سهامداران در همکاریهای اجتماعی (که توسط دیگر شریکان به صورت کتبی معرفی شده باشند) در صورت بهرمندی از دیگر شرایط، صادر میشود.
بند ۶: شرایط و مدارک موردنیاز برای دریافت پروانه کسب
- ۶ عدد عکس پرسنلی
- برگه عدم سوء پیشینه
- گواهی مالکیت یا اجاره نامه قانونی(دارای اعتبار زمانی)
- ۲ برگ تصویر مدارک شناسایی
- ارائه کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا کارت معافیت پزشکی (آقایان)
- برگه گواهی عدم اعتیاد به دخانیات از وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی
- برگهای مبنی بر تجاری بودن محیط کسب و رعایت قوانین شهرداری در مکان فعالیت
- برگه رضایت اداره اماکن نیروی انتظامی برای فعالیتهای ویژه براساس آیین نامه مربوطه
- اسناد ثبت شده که حاکی از دارا بودن سابقه اسکان برای ۵ سال برای درخواستدهندگان شهر تهران
- بهرمندی از حداقل سواد خواندن و نوشتن برای درخواستدهندگان پایین ۴۵ سال
- مدارک موردنیاز که بیانگر صلاحیت فنی برای مهارتهای فنی براساس نیمبند ۲ بند ۳۵ مقررات صنفی
- ارائه گواهی سلامت و بهداشت فردی و محیط کسب از وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و آرایشی.
- تابعیت ایرانی، برای اتباع خارجی گذرنامه، جواز کار از وزارت کار و جواز سکونت از وزارت کشور ضرورت دارد.
- گواهی طی کردن دوره های آموزشی مربوطه از مرکز آموزش اصناف یا مراکز مورد قبول کمیسیون نظارت.(برای جواز کسب دائمی)
- کارت معاینه پزشکی و تاییدیه صلاحیت بهداشتی از مراکز بهداشتی، درمانی. (برای مشاغل خاص بهداشتی)
بند ۷: اگر متقاضی جواز کسب به رد تقاضای خود اعتراض داشته باشد قادر است بعد از وصول رای کتبی اتحادیه، طی ۱۰ روز به کمیسیون نظارت مربوطه اعتراض کند. همچنین کمیسیون نظارت باید طی ۳۰ روز نظر خود را بگوید.
بند ۸: اتحادیه باید هر ماه اطلاعیه خود را در مورد درخواست دهندگان اخذ جواز کسب، رد و یا پذیرش صدور آن برای نظارت، به صورت کتبی به کمیسیون ارائه دهد.
بند ۹: برای کسب و کاری که مطابق برنهادن هیئت عالی نظارت، ملاحظه مرزهای صنفی ضروری است.
واحدهای صنفی مربوطه بعد از پذیرش متراژ آن در کمیسیون نظارت، باید ضوابط را رعایت نمایند.
بند ۱۰: اتحادیههای صنفی باید برای ارائه پذیرش وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی برای مشاغلی که مقررات مواد غذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی شامل آنها میشود، تغییر و یا تمدید پروانه کسب مشاغل صنفی، با ارائه تاییدیه مبنی بر تشکیل پرونده و یا ترتیب واریز مالیات بیمه عوارض شهرداری و برای مالیاتها و هزینه بیمه مشخص شده و تحویل برگه مربوط به طرح پرونده در ادارههای مربوطه، امور موردنیاز را انجام دهند.
بند ۱۱: اتحادیه باید برای درخواستدهندگان پروانه کسب، به صدور کارت عضویت اقدام نماید.
درضمن کارت عضویت صرفا برای اشخاصی که کارت عضویت دارند، صادر میشود.
بند ۱۲: هرشخصی برای عضویت در شرکتهای تعاونی صنفی باید پروانه کسب معتبر در اتحادیه ذیربط داشته باشد.
بند ۱۳: درصورتی که قوانین صدور جواز کسب موضوع بند ۶ این قوانین براساس تشخیص ادارههای مربوطه از شخص صنفی اسقاط شود، اتحادیه ذیربط باید کتبا مراجع قانونی را برای باطل نمودن جواز کسب، مطلع کند.
بند ۱۴: مبلغ حق عضویت نسبت به هزینههای موجود در هر اتحادیه در حیطه مسئولیتهای پیش بینی شده در مقررات نظام صنفی، به واسطه مجمع فعالیتهای صنفی مربوطه مطرح و به واسطه کمیسیون نظارت به تصویب میرسد. درمورد این امتیاز عضویت مذکور در مواقع لزوم، هر ۲ سال یکبار نظرسنجی میشود.
بند ۱۵: معامله جواز کسب غیرقانونی است.
بند ۱۶: تغییر نشانی محیط کار یا زمینه فعالیت باید با اخذ پروانه کسب جدید صورت گیرد.
بند ۱۷: درصورت مفقود شدن پروانه کسب، صدور المثنی برای مدت باقی مانده اعتبار جواز کسب امکانپذیر میباشد.
بند ۱۸: صاحبان جواز میتوانند برای مرجع واحد صنفی خود جهت معرفی وکیل واجد شرایط ذکرشده بند ۶ اقدام نمایند.
بند ۱۹: دبیرخانه هیئت عالی نظارت برای یکسان بودن کارتهای عضویت در سازمانها و پروانههای کسب، نسبت به آمادهسازی طرح آنها اقدام و الگو آن را بعد از تصویب هیئت عالی به کمیسیونهای نظارت جهت اجرا شدن به اتحادیههای صنفی ارسال مینماید.
بند ۲۰: کمیسیونهای نظارت باید براساس ضوابط هر کدام از سازمانهای صنفی بعد از دریافت نظر از سازمانهای ذیربط و مجمع فعالیتهای صنفی مربوطه، عوامل زیر را به تصویب برساند:
- مقررات منحصربهفرد واحد صنفی در هر یک از سازمانها برای صدور پروانه کسب که براساس جایگاه سازمانهای صنفی است، ضروری است.
- مشخص نمودن حداقل فاصله میان ۲ واحد صنفی مانندهم و استثنائات آن برای مشاغلی که هیئت عالی نظارت، پابرجایی حدود صنفی آنها را الزامی دانسته است.
- مشخص نمودن گروههایی درهر سازمان مستلزم اخذ جواز است که براساس تولید، پخش یا خدماتی که ارائه میدهند، تعیین میشود.
بند ۲۱: هیئت عالی نظارت بر اتحادیههای صنفی این مقررات را در تاریخ ۹/۸/۱۳۷۱ به تصویب رسانده است.
مدارک مدنظر برای دریافت جواز کسب
- کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی برای اتباع ایرانی
- ارائه گذرنامه، جواز کار و سکونت معتبر برای بیگانه
- ارائه کارت معاینه پزشکی و تاییدیه صلاحیت بهداشتی از مراکز بهداشتی-درمانی برای مکانهای فروش کالاهای بهداشتی
- برای آقایان پایین ۵۰ سال، ارائه کپی برابر اصل کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت دائم یا پزشکی
- ۶ عدد عکس۴×۳
- تاییدیه صلاحیت شخصی، انتظامی و ترافیکی از نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
- تصویر مدرک تحصیلی
- جواز تخصصی و فنی (برای جواز کسب موقت) یا مدرک دیپلم فنی یا مدارک تحصیلی بالاتر در حوزه اصناف
- رسید پرداخت مبلغ اخذ پروانه کسب
جواز تخصصی و فنی، سندی است که دال بر ماهر بودن در انجام امور تخصصی یا فنی است.
این پروانه توسط مراجع ذیصلاح به مرحله صدور میرسد.
انتقال جواز کسب
اگرکه که صاحب مجوز کسب بخواهد شغل خود را به شخص دیگری واگذار نماید، باید تقاضای کتبی خود را به اتحادیه تحویل دهد. اگرکه شخص معرفیشده از نظر اتحادیه واجد شرایط قانونی باشد با ملاحظه دیگر قوانین، بعد از باطل نمود جواز کسب قبلی، جواز جدیدی به اسم شخص معرفیشده صادر مینماید.
ممکن است تقاضای صاحب جواز تغییر جواز کسب به شغل دیگری باشد، در اینصورت مراحل قانونی باید طی شود و همچنین برگه استعلام و تسویهحساب از اتحادیه قبلی ارائه شود.
پاسخ ندادن اتحادیه قبلی بعد از ۱۵ روز از تاریخ استعلام به معنای موافقت است.
نکات مهم در رابطه با جواز کسب
اتحادیه صنفی وظیفه داردبا به پایان رسیدن انقضای اعتبار جواز کسب، اخطاریه یک ماهه برای تبدیل جواز موقت به جواز دائم یا تمدید جواز کسب دائم بفرستد.
اگر هیچ اقدامی صورت نگیرد آن واحد صنفی بدون پروانه و فعالیتش غیرقانونی محسوب میشود.
بند ۱۹ مقررات نظام صنفی همچنین برای صاحبان جوازی که خودشان نمیتوانند درمورد مسائل مالیشان تصمیم بگیرند، راهحلی گذاشتاست.
اگر صاحب جواز کسب مجنون شود، وکیل او قادر است با رعایت منفعت مجنون و براساس قوانین نسبت به کنترل یا انتقال واحد صنفی اقدام نماید.